طرز تهیه نمک خوراکی

 طرز تهیه نمک خوراکی ویژخه کلاس های چهارم دبستان

نمک خوراکی به انگلیسی  salt است در سایت خوزستان خبر قصد داریم به پرسش های زیر در مورد چگونگی تهیه نمک خوراکیپاسخ دهیم

نمک خوراکی را چگونه تهیه می کنند
نمک خوراکی چگونه تهیه میشود
نمک چگونه درست میشود
نمک خوراکی چگونه تهیه میکنند
طرز تهیه نمک خوراکی
نمک چگونه تولید می شود
نمک خوراکی چگونه درست میشود
روش تهیه نمک خوراکی

آشپزی:رایج ترین نمک ها در دنیا عبارت است  نمک یددار , نمک صنعتی و نمک دریا و  مهمترین ان نمک های خوراکی هستند نمک خوراکی به شکل معدنی در ته‌نشین‌ها و رسوب‌ها همچین چین خوردگی‌ها وجود دارد که به شکل سنگ نمک استخراج می‌شود

نمک خوراکی از سدیم و کلر ساخته شده است و در آب محلول است و از مهم‌ترین املاحی است که در خوراک روزانه مورد انسان‌ها به کار می‌رود و همچنین در آب دریاها به مقدار فراوان موجود است که قابل برداشت نیز می‌باشد.

نمک خوراکی را چگونه تهیه و درست می کنند

قبل از احداث كارخانه‌های تصفیه ی نمك، نمك خوراكی در كارگاه‌های سنتی به این شکل تولید می ‌شد كه به سنگ نمك استخراج شده از معدن، پس از آسیاب شدن و سرند كردن، یُد اضافه گشته و در كیسه‌های نایلونی زرد رنگ روانه ی بازار مصرف می ‌شد.

این نوع نمك، به علت آنكه هیچ گونه عمل تصفیه ‌ای روی آن انجام نمی ‌گیرد، غیر استاندارد بوده و مصرف خوراكی آن در درازمدت عوارض نامطلوبی ایجاد می ‌نماید و بایستی از مصرف آن جدا خودداری شود.

روش مكانیزه ی تصفیه نمك

روش تولید در كارخانه‌های تصفیه ی نمك شامل مراحل زیر است:

1- آسیاب كردن سنگ نمك (یا استفاده ی مستقیم از نمك تبخیری) و انحلال آن در آب خالص و تهیه ی محلول اشباع آب ‌نمك.

2- اضافه كردن مواد شیمیایی برای رسوب كامل كلسیم و منیزیم و خارج نمودن مواد نامحلول.

3- عبور محلول آب نمك از فیلترهای شنی برای حذف ذرات ریزتر از 30میكرون.

4- تبخیر محلول اشباع نمك و تولید بلورهای (كریستال‌ها) خالص نمك و جداسازی آنها توسط سانتریفوژ.

5- شست ‌وشوی نهایی بلورهای نمك در سانتریفوژ و اضافه كردن یُد به آن.

6-  خشك كردن كریستال‌های نمك در خشك كن با استفاده از هوای گرم و انتقال نمك به سیلوهای ذخیره.

7- بسته ‌بندی نمك با دستگاه‌های تمام اتوماتیك.

همان‌گونه كه دیده می ‌شود در این روش علاوه بر افزایش میزان خلوص تا حداقل 5/99درصد، تمام ناخالصی‌های محلول و نامحلول نمک حذف می شوند و نیز به علت دمای بالای مورد استفاده، آلودگی‌های میكروبی(كه در صنایع غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است) از بین می ‌روند.

یُد دار كردن نمك

بسیاری از مواد غذایی به طور معمول در رژیم غذایی مردم کشورمان کم است. یُد از جمله ی این مواد است که هرچند بدن به مقدار زیاد آن احتیاج ندارد، اما کمبود آن هم مشکلات زیادی را به دنبال دارد.

اختلالات ناشی از كمبود یُد، بیش از یك ‌میلیارد نفر از مردم جهان و از جمله ایران را در معرض خطر قرار داده است. بررسی‌های به عمل آمده نشان می ‌دهد كه نمك، ایده‌‌آل ‌ترین وسیله برای افزایش یُد است، زیرا تنها ماده ی غذایی است كه در دسترس عموم مردم است و در بیشتر جوامع روستایی ممكن است تنها كالایی باشد كه از خارج به آنها می ‌رسد.

روش‌های افزایش یُد به نمك ساده و قابل اجراست، به خصوص وقتی نمك برای مصرف تصفیه می ‌شود، یُد افزایی تاثیر بسیار ناچیزی در قیمت آن خواهد داشت. برای اضافه كردن یُد به نمك از تركیبات یُدور یا یُدات ‌پتاسیم و به میزان 30 ‌تا50 ‌گاما (میلی‌ گرم در كیلوگرم) استفاده می‌ شود.

اضافه كردن یُد به نمك تاثیر بسیار زیادی در ریشه ‌كنی بیماری گواتر در بین مردم ایران داشته است.

مصرف نمك در ایران

مصرف نمك در ایران به طور متوسط 15‌گرم در روز به ازای هر نفر است كه از این مقدار 6 -4 گرم از طریق نان و مواد غذایی فرآیند شده، و حدود 11- 9 گرم آن از طریق غذای سفره و آشپزخانه به بدن می رسد. این مقدار در مقایسه با استانداردهای جهانی رقم بالایی است.

متخصصین بهداشت و سلامت مصرف متوسط 5‌ گرم نمك در روز را برای هر نفر توصیه می ‌كنند.

یكی از علل مصرف بالای نمك در كشور ما، همگانی نشدن مصرف نمك تصفیه شده ی خالص است، زیرا نمك‌ های موجود در بازار اغلب تصفیه نشده و دارای ناخالصی‌های فراوان هستند كه این ناخالصی‌ها عمدتا باعث پنهان کردن شوری نمك می ‌شوند.

كسانی كه هم‌اكنون برای مصارف غذایی خود، نمك تصفیه شده ی خالص را به جای تصفیه نشده مصرف می‌ كنند، اذعان دارند كه مصرف نمك آنها(به علت شوری بیشتر نمک تصفیه شده) به حدود دو سوم كاهش یافته است.

استاندارد ملی نمك طعام

اولین استاندارد نمك طعام در سال 1344‌ توسط موسسه ی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تدوین شد. این استاندارد تا كنون سه بار مورد تجدید نظر قرار گرفته است كه بار سوم آن در تاریخ 30 فروردین 1385بود.

نمك خوراكی مشمول استانداردهای اجباری بوده و حداقل خلوص آن در این استاندارد 2/99‌درصد است.

ویژگی هایی که در یک نمک خوب، مد نظر قرار می گیرد، عبارتند از:

– ویژگی های فیزیکی مثل وضعیت ظاهری ، طعم و بو، مواد خارجی و اندازه ی ذرات.

– ویژگی های شیمیایی که شامل خلوص، مواد نامحلول در آب ، سولفات محلول در آب ، رطوبت و میزان ید.

منابع طبیعی نمک

نمک طعام به صورت جامد در معادن و ذخایر زیرزمینی یا محلول در آب دریا وجود دارد.

در ایران، معادن نمک در نواحی مختلف کشور دیده می شود که اغلب به شکل کوه های نمکی هستند و گاهی رگه های ضخیم نمک در آنها به چند کیلومتر می رسد.

چند نکته کاربردی برای مصرف نمک:

1- از نمک های تصفیه شده و دارای مُهر استاندارد استفاده کنید.

2- نمک مورد مصرف را در ظروف سربسته، خشک و تمیز نگهداری کنید.

3- اگر دچار فشار خون بالا هستید و یا زمینه ی این بیماری در خانواده و خویشاوندان شما وجود دارد، باید میزان نمک طعام رژیم غذایی خود را کاهش دهید.

منبع: afiyat.blogfa.com/post-28.aspx tebyan.net  iuok.ir iuok.ir/cooking.html

طرز تهیه نمک خوراکی

ارزش غذایی نک چقدر است

مقدار 1 قاشق غذاخوری (18 گرم)
کالری 0
٪ ارزش روزانه*
کل چربی 0 گرم 0٪
چربی اشباع 0 گرم 0٪
چرب اشباع نشده 0 گرم
چربی غلیظ 0 گرم
کلسترول 0 میلی گرم 0٪
سدیم 6،976 میلی گرم 290٪
پتاسیم 1 میلی گرم 0٪
کل کربوهیدرات 0 گرم 0٪
فیبر غذایی 0 گرم 0٪
شکر 0 گرم
پروتئین 0 گرم 0٪
ویتامین A 0٪ ویتامین C 0٪
کلسیم 0٪ آهن 0٪
ویتامین D 0٪ ویتامین B-6 0٪
ویتامین B-12 0٪ منیزیم 0٪

انواع نمک

نمک خوراکی

نمک خوراکی مانند دیگر نمک‌ها ترکیب یونی است. عناصر این ترکیب یونی، در نمک خوراکی سدیم و کلر هستند. با ورود ناخالصی به بلور هالیت یا نمک خوراکی، این کانی به رنگ‌های گوناگون در می‌آید برای نمونه با ورود عناصر اورانیوم و کربن به رنگ سیاه در می‌آید. این کانی به همراه سیلویت یا نمک تلخ در محیط‌های تبخیری و گرم و خشک یافت می‌شود. مزه شور و جلای شیشه‌ای و سختی کم این کانی باعث شده است تا به آسانی میان گروهی از کانی‌های مشابه خود، شناخته شود.

نمک یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت و ساز مواد خوراک در بدن، جابه جایی پیام‌های عصبی و کارکرد درست ماهیچه‌ها است. اما ثابت شده است که خوردن زیاد نمک موجب افزایش فشار خون می‌شود، به ویژه در افرادی که پیشینه خانوادگی فشار خون بالا دارند. افزایش فشار خون نیز خطر سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش می‌دهد. سازمان بهداشت جهانی دست بیش مقدار مصرف روزانه مجاز نمک را پنج گرم گفته است.اغلب مواد غذایی نمک دارند. مقدار نمکی که از طریق رژیم غذایی وارد بدن یک فرد بالغ و سالم می شود تقریا برابر با ‘۳/۵ گرم یا ۳۵۰۰’ میلی گرم در روز است.’

 نمک یددار
از آنجا که کمبود عنصر ید در رژیم غذایی انسان موجب بیماری‌های گوناگون مانند غم‌باد (گواتر) می‌شود، معمولاً به نمک خوراکی تصفیه شده، یدات پتاسیم نیز اضافه می‌کنند تا مصرف‌کنندگان از آن بهره‌مند شوند و مقدار لازم روزانه را دریافت کنند. این محصول نمک یددار نامیده می‌شود. نمک‌های تصفیه شده یددار به دلیل خلوص بالا میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می‌کنند. در ایران با توجه به بررسی‌های انجام شده در سطح کشور از نظر میزان ید موجود در آب و خاک و شیوع گواتر، ۴۰ میکروگرم به ازای هر گرم نمک (۴۰ ppm) اضافه می‌شود.

برای حفظ ید در نمک یددار، باید نمک را در مدت کمتر از یک سال مصرف کرد، آن را دور از نور و رطوبت، و در ظرف‌های در بستهٔ پلاستیکی، چوبی، سفالی و یا شیشه‌ای تیره نگهداری کرد. همچنین هنگام پخت غذا، بهتر است نمک در انتهای پخت اضافه شود تا ید آن تا حد امکان حفظ شود.

نمک صنعتی
نمک صنعتی نمکی است که درجه خلوص آن کمتر از نمک طعام است و ید دار نیست. خلوص نمک صنعتی کمتر از ۹۵ درصد می‌باشد. میزان خلوص نمک خوراکی ۹۹٫۲ درصد بوده و از آنجا که نمک خوراکی از فرایندهای پالایش و تصفیه عبور کرده لذا مشکلاتی نظیر مسمومیت و سنگ کلیه در بدن ایجاد نمی‌کند.

نمک صنعتی دارای کاربردهای فراوانی در صنایع می‌باشد از جمله چرم سازی و دباغی، تصفیه خانه‌ها، تولید مواد شوینده و … که از نمک صنعتی استفاده فراوانی می‌شود.

نمک دریا
نمک دریا از تبخیر آب دریا ته‌نشین می‌شود. نمک دریا، نمکی تصفیه نشده است و ناخالصی‌های گوناگون دارد از جمله فلزات سنگین (سرب و آرسنیک) که سرطان‌زا هستند، البته در این مورد بین دانشمندان اختلاف جدی وجود دارد. چرا که دریاچه‌های مختلف و با مواد معدنی متفاوتی در سطح ایران وجود دارد، و نمی‌توان نمک همه‌ی این دریاچه ها را در یک جمله رد یا تأیید کرد. به عنوان مثال در برخی نمک ها عنصر حیاتی ید وجود دارد و در برخی دیگر نه.

چرا نمک زیاد مضر است؟
نمک یکی از چاشنی‌های مورد علاقه انسان‌ها است. در فرهنگ خودمان نیـز گفته می‌شود که غذا بدون نمک مزه ندارد و همین امر باعث می‌شود به مرور زمان ذائقـه خیلی از افراد به سمت غذاهای با نمک بالا سوق داده شود که چنین غذاهایی را بپسندند و دریافت سدیم‌شان نیز به طبع افزایش می‌یابد. در بسیاری از افراد افزایش و دریافت سدیم فشار خون را افزایش می‌دهد، به این دلیل که باعث تجمع آب در بدن می‌شود و فشار و بار اضافی به قلب وارد می‌کند. پس دریافت سدیم بالا یعنی آمادگی برای ابتلا به پرفشاری خون. اگر شما فشار خون ۱۲ بر روی ۸ یا بالاتر دارید، احتمالاً پزشک‌تان رژیم کم سدیم را به شما توصیه کرده است.

  طرز تهیه نمک خوراکی

 طرز تهیه نمک خوراکی علوم چهارم دبستان 

امیدواریم مورد استفاده شما عزیزان قرار بگیره

قبل از احداث كارخانه‌هاي تصفيه ي نمک ، نمک خوراكي در كارگاه‌هاي سنتي به اين شكل توليد مي ‌شد كه به سنگ نمک استخراج شده از معدن، پس از آسياب شدن و سرند كردن، يُد اضافه گشته و در كيسه‌هاي نايلوني زرد رنگ روانه ي بازار مصرف مي ‌شد.
اين نوع نمک ، به علت آنكه هيچ گونه عمل تصفيه ‌اي روي آن انجام نمي ‌گيرد، غير استاندارد بوده و مصرف خوراكي آن در درازمدت عوارض نامطلوبي ايجاد مي ‌نمايد و بايستي از مصرف آن جدا خودداري شود.

روش مكانيزه ي تصفيه نمک

روش توليد در كارخانه‌هاي تصفيه ي نمک شامل مراحل زير است:

1- آسياب كردن سنگ نمک (يا استفاده ي مستقيم از نمک تبخيري) و انحلال آن در آب خالص و تهيه ي محلول اشباع آب ‌نمك.

2- اضافه كردن مواد شيميايي براي رسوب كامل كلسيم و منيزيم و خارج نمودن مواد نامحلول.
3- عبور محلول آب نمک از فيلترهاي شني براي حذف ذرات ريزتر از 30ميكرون.
4- تبخير محلول اشباع نمک و توليد بلورهاي (كريستال‌ها) خالص نمک و جداسازي آنها توسط سانتريفوژ.
5- شست ‌وشوي نهايي بلورهاي نمک در سانتريفوژ و اضافه كردن يُد به آن.
6-  خشك كردن كريستال‌هاي نمک در خشك كن با استفاده از هواي گرم و انتقال نمک به سيلوهاي ذخيره.
7- بسته ‌بندي نمک با دستگاه‌هاي تمام اتوماتيك.
همان‌گونه كه ديده مي ‌شود در اين روش علاوه بر افزايش ميزان خلوص تا حداقل 5/99درصد، تمام ناخالصي‌هاي محلول و نامحلول نمک حذف مي شوند و نيز به علت دماي بالاي مورد استفاده، آلودگي‌هاي ميكروبي(كه در صنايع غذايي از اهميت بالايي برخوردار است) از بين مي ‌روند.

يُــــد دار كردن نمک

بسياري از مواد غذايي به طور معمول در رژيم غذايي مردم كشورمان كم است. يُد از جمله ي اين مواد است كه هرچند بدن به مقدار زياد آن احتياج ندارد، اما كمبود آن هم مشكلات زيادي را به دنبال دارد.
اختلالات ناشي از كمبود يُد، بيش از يك ‌ميليارد نفر از مردم جهان و از جمله ايران را در معرض خطر قرار داده است. بررسي‌هاي به عمل آمده نشان مي ‌دهد كه نمک ، ايده‌‌آل ‌ترين وسيله براي افزايش يُد است، زيرا تنها ماده ي غذايي است كه در دسترس عموم مردم است و در بيشتر جوامع روستايي ممكن است تنها كالايي باشد كه از خارج به آنها مي ‌رسد.
روش‌هاي افزايش يُد به نمک ساده و قابل اجراست، به خصوص وقتي نمک براي مصرف تصفيه مي ‌شود، يُد افزايي تاثير بسيار ناچيزي در قيمت آن خواهد داشت. براي اضافه كردن يُد به نمک از تركيبات يُدور يا يُدات ‌پتاسيم و به ميزان 30 ‌تا50 ‌گاما (ميلي‌ گرم در كيلوگرم) استفاده مي‌ شود.
اضافه كردن يُد به نمک تاثير بسيار زيادي در ريشه ‌كني بيماري گواتر در بين مردم ايران داشته است.

 طرز تهیه نمک خوراکی