آوای خوزستان | مدارس

با چه روش هایی میتوانیم از فرسایش خاک جلوگیری کنیم

با چه روش هایی میتوانیم از فرسایش خاک جلوگیری کنیم.برای دانستن این مطلب با خوزستان خبر همراه باشید با بخش آوای مدارس.

  روش مستقیم (ساختمانی و سازه ای):

عامل های اصلی فرسایش آبی برخورد و جریان آب روی سطح خاک و افزایش سرعت آب از آستانه فرسایش است. – جلوگیری از برخورد قطره به سطح خاک و جلوگیری از تجمع و جریان آب در مسیر مشخص.

– کاهش سرعت آب در سطح دامنه یا شیب آبراهه و افزایش نفوذ آب به داخل خاک.

– هدایت آب های اضافی به مجاری مناسب.

با اجرای طرح های آبخیزداری ( مکانیک و بیو مکانیک ، بیولوژیک ومدیریتی) صورت می گیرد.

– سازه های کنترل فرسایش و سیلاب ، سازه های حفاظتی و هدایتی حاشیه رودخانه و سازه های حفاظت بستر آبراهه. اجرای طرحهای بیومکانیک (تلفیقی):

– هدف انحراف و ذخیره هرزآب و رواناب و افزایش سطح اراضی و تعدیل شیب می باشد:

  • کشت روی خطوط تراز ،سنگ چینی،تراس وسکوبندی وبانکت بندی همراه باکاشت گونه های مختلف.
  • طرحهای بیولوژیک و مدیریتی مثل حفاظت و قرق مراتع و جنگلها ، بذرپاشی وبذر کاری .
  •  کم هزینه ترین و موثرترین و ماندگارترین عملیات در حفاظت خاک و آب است.
  • بیشترین سازگاری و کمک به برقراری تعادل کامل زیست محیطی را در بردارد.
  •   باعث افزایش مستقیم تولید و اشتغال سالم و پایدار در حوزه آبخیز می گردد.

 

–           روش غیرمستقیم یا پیشگیرانه (مدیریتی):

1– کاشت و توسعه گیاهان دارویی و صنعتی*(بهره برداری از محصولات فرعی جنگل و مرتع).

– بهره برداران به مراتع با گونه های صنعتی و دارویی به عنوان منبع تامین معیشت و تولید سرمایه.

با بهره مالكانه درآمد دولت را برای عمليات احيا، اصلاح، حفاظت و توسعه با مشارکت مجري تامین می کند.

عملكرد اقتصادي گياهان دارويي ، صنعتي(جنگلي و مرتعي) 2 تا 3 برابر زراعت غلات است .

 

2– استفاده از انرژی های نو (پاک) برای حفظ مراتع و جنگلها*

– انرژی خورشید تقریبا در تمام نقاط ایران و به ویژه در مناطق بیابانی، باد (دایمی و فصلی) 120 روزه سیستان ، منجیل و امواج دریا در مناطق ساحلی.

– بیوگاز در تمام مناطق کشور در عرصه های کشاورزی به ویژه در مناطق شمالی با استفاده از ضایعات کشاورزی.

– احداث و بهره برداری از آسیابهای بادی و استفاده از آسیاب های آبی در مسیر کانال انتقال و آبرسانی قنات.

 

3– استفاده از کشاورزی حفاظتی *

–           کشت مستقیم روی مزارع حاوی 30 درصد بقایای گیاهی کشت قبلی با حداقل شخم.

–           حذف مراحل استفاده از ماشین آلات ازجمله ریپر، دیسک و شخم برگردان.

4– توجه و استفاده از دانش بومی:

برنامه های موفق در الگوهای اجرایی و مدیریتی بومی وجود داردودرایجاد حس اعتماد و مشارکت نیز موثر خواهد بود.

 

4-1 – کنترل و بهره وری از سیلاب ها و رواناب ها و تغذیه مصنوعی :

– بندهای قدیمی کنترل و ذخیره سیلاب (آجر و سنگ و ملات ساروجی ) با هدف کنترل و ذخیره سیلاب و رواناب.

4-2– حوضچه های استحصال آب باران و رواناب در بوشهر(منطقه سیراف).

– در اراضی شیبدار به عنوان حوضچه های ذخیره آب باران (یا رواناب سطحی )عمل می نماید.در ادامه با بهره برداری تکمیلی مبادرت به کشت درخت و درختچه های مثمر و غیر مثمر در آن می نمایند.

 

4-3– چکدم و خوشاب در بلوچستان جهت استحصال و بهره وری از سیلاب و رسوب.

 

4-4– قنات:

– به دلیل زهکشی طبیعی زمین مانع از تخریب بافت و ساختمان و خصوصیات خاک می شود.آبیاری با آب قنات به دلیل کیفیت عموما بالاتر از آب چاه باعث اصلاح خاک می شود.

 

4-5– راهکارهای بومی تعدیل شیب و افزایش سطح اراضی و نفوذ پذیری خاک:

– تراس بندی و بانکت بندی در دامنه ها ی شیبدار.( منطقه اورامانات استان کرمانشاه وجود دارد).

– درختکاری و سنگ چینی در دامنه ها.(در سطح گسترده در استان فارس اجرا شده است).

 

5– رعایت نکات فنی و حفاظتی در بهره برداری از مخروط افکنه ها مانند برداشت مصالح شن و ماسه.

– روش های مبارزه با فرسایش بادی :

1– ایجاد مانع در مسیر آن وکاهش سرعت باد در نزدیکی سطح زمین و رساندن آن به کمتر از آستانه فرسایش.

2– کنترل عوامل موثر برخصوصیات خاک (افزایش زبری ،رطوبت ، نفوذپذیری ، …).

با توجه به مراح سه گانه برداشت ، حمل و رسوبگذاری در فرسایش بادی باید براین اساس برنامه ریزی نمود.

– عمليات كنترل فرسايش بادي :

– مرطوب نگه داشتن خاک و زبروخشن نمودن سطح خاک و داشتن پوشش گیاهی.

– بديهي است روش هاي مكانيكي بايد با روش هاي بيولوژيكي توام باشند.موقعيت و ادامه حيات گياهان دست كاشت بستـگي به درجه حاصلخيـزي خاك ، درصد مقدار رس ،سطح سفره آب زيرزميني ـ درجه حرارت دارد .

 

عملیات بیولوژیک:

اقدامات بيولوژيك مؤثرترين و پايدارترين روش در جهت تثبيت و كنترل پايدار فرسايش بادي مي باشد . باشيوه هـايي چون بذركاري ، بذرپاشي ، قلمه كاري ، نهالكاري , ايجاد پوشش گياهي و در نهايت كنترل فرسايش بادي اقدام مي شود .

عملیات بیومکانیک:

– کشت نواری در جهت عمود بر وزش باد (در یک ردیف و یک منطقه خاص)و احداث فارو همراه با بذر کاری و نهالکاری.

– طرح های ذخیره نزولات و بذر پاشی (چاله ، نوار، هلالی آبگیر).

– استفاده از مالچ و بذرکاری و نهالکاری با هدف افزایش چسبندگی ذرات .

احداث سازه: کاهش سرعت باد با ایجاد موانع (باد شکن ها).

تثبيت شن هاي روان توسط مالچ:هدف قرار دادن يك لايه محافظ روي خاك براي جلوگيري از حركت ماسه ها وخاك است .

منبع : سايت علمي و پژوهشي آسمان

(1 امتیاز)
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها