بوي بد مدفوع نشانه چيست ؟ در کودکان و بزرگسالان !!! برای کسب اطلاعات کامل با خوزستان خبر همراه باشید.
بزرگسالان
نکات مهمی که باید درمورد دستشویی رفتن و دفعات مناسب آن بدانید:
دستشویی رفتن در روز چند بار باید باشد؟ آیا تا به حال کنجکاو بوده اید که بدانید چند بار اجابت مزاج در روز طبیعی محسوب می شود یا اینکه تغییر قوام و رنگ و بوی مدفوع نشانه چیست؟ متخصصان معتقدند هرگونه تغییر در اجابت مزاج می تواند نشان دهنده وجود یک بیماری یا اختلال خاص در بدن باشد، پس اگر می خواهید با انواع این تغییرات و دلایل آنها آشنا شوید با ما همراه شوید.
دفع نوعی استفراغ است!
در طب سنتی تعدادی ورودی و خروجی برای بدن تعریف شده است. یک بدن سالم باید قادر باشد مواد مفید را از ورودی ها دریافت کرده و در خود حبس کند تا درنهایت آنها را به مصرف برساند، همچنین باید بتواند مواد مضر را از بدن بیرون بریزد.
به این فرآیند ها، احتباس (نگه داشتن مواد مفید) و استفراغ (دفع مواد مضر) گفته می شود. درواقع بالا آوردن مواد غذایی فقط یک نوع از استفراغات است و به هرگونه خروجی دیگر از بدن مثل مدفوع نیز استفراغ گفته می شود. جالب است بدانید دفع مدفوع همیشه با مقداری آب و مواد مفید بدن نیز همراه است یعنی فقط مواد مضر از آن دفع نمی شود.
روزی چند بار دفع طبیعی است؟
یک فوق تخصص گوارش معتقد است اجابت مزاج از سه بار در روز تا سه بار در هفته طبیعی محسوب می شود البته به شرط اینکه هربار خیلی طول نکشد و نیازی به زور زدن بیش از حد و استفاده از وسایل کمکی برای تخلیه مدفوع وجود نداشته باشد.
به گفته او اجابت مزاج باید حداقل روزی یک بار انجام شود. قوام مواد دفعی نیز باید به صورتی باشد که فرد را اذیت نکند یعنی نه آنقدر خشک باشد که مدت دفع را طولانی کند، به فرد فشار بیاورد و ناحیه مقعد را زخم کند و نه آنقدر آبکی باشد که همراه خود مایعات بسیار زیاد و مواد مغذی که از قبل جذب شده اند را دفع کند.
انواع اسهال و انواع یبوست
پزشکان یبوست را به دو صورت تعریف می کنند؛ یکی زمانی که تعداد دفعات مدفوع کردن کم می شود (کمتر از سه بار در هفته) و دیگری زمانی که فرد هر روز دفع دارد اما یا دفع ناکامل دارد یا اجابت مزاجش همراه با مشکلاتی مثل احساس انسداد است و نیاز به وسایل کمکی برای تخلیه مدفوع پیدا می کند. اسهال نیز به حالتی گفته می شود که در آن قوام مدفوع کاهش پیدا می کند؛
حال این کاهش قوام می تواند همراه با افزایش دفعات اجابت مزاج (بیشتر از سه بار در روز) یا افزایش حجم مدفوع (بیشتر از ۲۰۰ سی سی در روز) باشد. اگر حجم مدفوع افزایش پیدا نکرده باشد و فقط تعداد دفعات اجابت مزاج زیاد شده باشد، می گوییم فرد دچار اسهال کاذب شده است. این حالت بیشتر در کسانی دیده می شود که مبتلا به روده تحریک پذیر هستند. درصورت وقوع یبوست یا اسهال و حتی اسهال کاذب، حتما باید به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.
اگر شکم تان دیر به دیر کار می کند…
برای اینکه بدن خود را عادت دهید تا حداقل روزی یک بار دفع مدفوع داشته باشد، باید هر روز ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از هر وعده غذایی (صبحانه، ناهار و شام) به دستشویی بروید و حتی اگر نیاز به دفع ندارید سعی کنید در آنجا بمانید و مقداری آب خنک روی دست و محل دفع بریزید. این کار روده ها را تحریک می کند تا با حرکات دودی شکل و غیرارادی خود، مواد دفعی را به سمت پایین سوق دهد.
ممکن است در روزهای اول این تمرین، هیچ دفعی صورت نگیرد یا میزان دفع خیلی کم باشد اما باید بدانید که با تکرار آن بعد از مدتی دستگاه گوارش حالت شرطی پیدا می کند و می توانید نیم ساعت بعد از هر وعده غذایی به راحتی تخلیه مدفوع داشته باشید.
دلیل بوی بد مدفوع
مدفوع نباید بوی خیلی بدی داشته باشد. بوی بد مدفوع نشان دهنده تخمیر توسط باکتری ها در روده بزرگ است. برای مثال افرادی که بدن شان فاقد آنزیم هضم شیر (لاکتوز) است اگر شیر مصرف کنند مدفوع شان بسیار بدبو خواهد شد زیرا شیر در روده باریک شان هضم نمی شود و باقی مانده قند آن وارد روده بزرگ شده و توسط باکتری ها تخمیر می شود.
لازم به ذکر است که کمبود لاکتوز هم می تواند به صورت اولیه وجود داشته باشد و هم به صورت ثانویه و براثر یک بیماری خاص ایجاد شود. اگر فکر می کنید مدفوع تان بوی خیلی بدی دارد، باید در مراجعات پزشکی این موضوع را مطرح کنید تا مشخص شود بیماری خاصی دارید یا صرفا نوع مواد غذایی مصرفی تان دلیل این بوی بد است.
سه حالت غیرطبیعی
مدفوع باید قوام خمیری و پیوسته داشته باشد، بنابراین اگر به حالت گلوله گلوله خارج شود و بخشی از آن خشک باشد و بخشی از آن آبکی، طبیعی محسوب نمی شود. درواقع این حالت نشان می دهد مسیر هضم طبیعی نبوده است.
همچنین مواد دفعی باید یکپارچه هضم شده باشند، بنابراین وجود تکه هایی از غذای هضم نشده در مدفوع می تواند نشانه بیماری باشد. به گفته این متخصص طب سنتی، مدفوع باید از نظر بو و تا حدودی رنگ، تابع غذای خورده شده باشد؛ برای مثال اگر فردی غذای حاوی سیر بخورد طبیعی است که مدفوعش کمی بوی سیر خواهد گرفت اما اگر فرد سیر نخورد و مدفوعش بوی سیر بدهد، غیرطبیعی است و باید بررسی شود.
مدفوع سیاه رنگ نشانه چیست
برنگ مدفوع باید از خانواده رنگ زرد باشد. سیاه بودن آن می تواند نشانه خونریزی از معده یا روده باشد. البته زمانی احتمال خونریزی مطرح می شود که مدفوع علاوه بر تغییر رنگ به سیاه یا زرشکی، در عین حال شل و خیلی بدبو هم باشد. در این حالت فرد حتما باید کولونوسکوپی و در صورت لزوم آندوسکوپی شود. سرطان نیز یکی دیگر از دلایل مدفوع سیاه، شل و بدبو است.
مصرف بعضی داروها مثل «بیسموت» (ضد زخم معده، روده و اسهال مسافرتی) یا قرص آهن هم می تواند باعث سفت و سیاه شدن مدفوع شود. گاهی اوقات فرد نه داروی خاصی مصرف می کند، نه خونریزی دارد اما مدفوعش سیاه رنگ است، این حالت می تواند به دلیل کمبود مصرف آب اتفاق بیفتد.
رنگ زرد مدفوع نشانه چیست
اگر رنگ مدفوع به سفید نزدیک شود ممکن است نشانه بعضی بیماری های مجاری صفراوی باشد که در این صورت معمولا زردی در چشم نیز دیده می شود. دکتر عباسیان نیز معتقد است مدفوع زردرنگ یا مدفوعی که همراه با آب زرد رنگ است معمولا به دلیل افزایش مایع صفرا دیده می شود.
این حالت بیشتر در افرادی اتفاق می افتد که صفراوی مزاج هستند و بدن های گرم و خشک دارند. این متخصص طب سنتی توصیه می کند که اگر همراه با مدفوع تان خون یا مقدار زیادی صفرا (مایع زردرنگ آبکی) یا کف و بلغم خیلی زیاد دیدید حتما باید به پزشک مراجعه کنید. البته مصرف زعفران، همچنین بعضی داروهای شیمیایی مثل ویتامین های گروه D نیز می توانند رنگ مدفوع را زرد کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه کنید تغییر حالت اجابت مزاج است، به خصوص اگر این تغییر ماندگار شود یا اینکه با وقوع حادثه ای شروع شود؛ برای مثال اگر پس از ضربه به شکم یا مصرف یک ماده غذایی خاص متوجه شویم مدفوع مان تغییر قوام یا رنگ داده یا اینکه خون در آن دیده می شود، حتما باید به پزشک مراجعه کنیم، همچنین اگر اجابت مزاج دو تا سه روز صورت نگیرد و شکم کار نکند، حتما باید با پزشک مشورت کرد.
کودکان
به عنوان مادر 2 پسر و یک پزشک اطفال، مدام آن را مشاهده کرده و بوییدهام. آنچه در پوشک بچهها وجود دارد همیشه قسمتی از دیالوگ روزانه من با مادران است. تقریبا تمام مادران و پدران جوان درباره حرکات روده نوزادشان سؤال میکنند:«آیا این یعنی اسهال؟» و من از آنها میخواهم که پوشک فرزندشان را برایم بیاورند. من تمام انواع رنگهای طبیعی، غلظت و مواد تشکیلدهنده مدفوع کودک را برایشان توضیح میدهم. لحظاتی هم هست که من
درباره مدفوع فرزند خودم نگران میشوم اما موارد بسیار معدودی وجود دارد که حرکات روده کودک طبیعی نباشد و…» شما هم برای اینکه بفهمید چه چیزی در پوشکبچهتان طبیعی است و چه چیزی غیرطبیعی، بهتر است این مطلب را بخوانید. چه بخواهید و چه نخواهید ویژگیهای مدفوع کودک اطلاعات زیادی درباره وضعیت داخلی او در اختیار والدین قرار میدهد که البته تمام این ویژگیها به سن و تغذیه کودک بستگی دارد. اما اگر در حال غذا خوردن هستید، خواندن این مطلب رابرای بعد بگذارید.
چند بار در روز طبیعی است؟
اینکه فرزندتان چند بار در روز مدفوع داشته باشد، مهم نیست اما ظاهرا این مسئله برای تازهمادران مهم است. بعد از 6 ماهگی بیش از 4 بار مدفوع در روز زیاد است و کمتر از یک بار در 3 یا 4 روز برای کودکی که با شیر مادر تغذیه میکند، کم است و کمتر از یک بار در روز برای کودکان بالای 2 سال بسیار کم محسوب میشود. به همین دلیل بهتر است مدفوع به صورت تدریجی و باثبات باشد.
چه بویی میدهد؟
بوی مدفوع واکنشی به این مسئله است که چقدر مدفوع در روده مانده است. مدفوع هر چه بیشتر در کنار باکتریها مانده باشد، بوی بدتری دارد. هرچند بچههایی با بوی تند مدفوع ممکن است حساسیت داشته باشند. به طور معمول مدفوع کودکی که با شیر مادر تغذیه میکند بو نمیدهد در حالی که تغذیهکنندگان با شیر خشک معمولا مدفوع بدبویی دارند. هرچند زمانی که کودک غذا میخورد و پروتئینهای با منابع متنوع دریافت میکند، موضوع فرق میکند.
غلظت و ثباتش چگونه است؟
غلظت مدفوع در بچهها و خردسالان غلظتی متفاوت دارد. كودكانی كه با شیر مادر تغذیه میشوند، مدفوع بسیار نرمی دارند که معمولا مثل خردل، رنگی زرد-نارنجی دارد و ممكن است به وضوح بلغم هم در آن دیده شود. مدفوع همچنین ممكن است بوی شیر ترشیده بدهد. شیرخوارانی هم كه با شیشه تغذیه میشوند، مدفوع حجیمتر و پرقوامتری نسبت به كودكان تغذیه شده با شیر مادر دارند که معمولا بوی بدی شبیه بوی مدفوع بزرگسالان دارد. در این نوزادان به دلیل وجود باقیماندههای شیر خشک، بافت مدفوع به نظر حجیمتر از مدفوع نوزادی است که با شیر مادر تغذیه شده است. دلیل این تفاوت هم به هضم نشدن برخی ترکیبات شیر خشک در بدن شیرخوار مربوط میشود. اگر کودک شما صرفنظر از سن مدفوعی خمیری یا گلولهای دارد احتمالا دچار یبوست شده است.
رنگش از کجا میآید؟
مدفوع حاصل خرد شدن غذاها، باکتریها و سلولهایی است که از روده و صفرا خارج میشود. صفرا ضایعاتی است که از کبد دفع شده و در روده ذخیره میشود و رنگ مدفوع را تعیین میکند. در زمان تولد، روده بچهها استریل است اما بعد از گذشت چند هفته رودهها و مدفوع پر از باکتریهای مفید میشود. نوزادی که با شیر مادر تغذیه میکند بسته به تغذیه مادر هر روز پروتئینهای متفاوتی را هضم میکند که همین، رنگهای متنوعی به مدفوع میدهد. هرچند نوزادانی که با شیرخشک تغذیه میشوند روزانه غذای مشابهی را دریافت میکنند اما تنوع باکتریها در روده آنها هم میتواند رنگ مدفوع را متفاوت کند.
وجود خون قرمز روشن در مدفوع به چند دلیل است:
شایعترین علت مشاهده رگههای خونی در مدفوع نوزادان وجود خراشهای کوچکی در اطراف مقعد نوزاد است. علت این خراشها میتواند خروج پرفشار محتویات روده بزرگ باشد بنابراین نوزاد باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد تا اطراف مقعد او را از نظر وجود خراشها بررسی کند.
دومین علت شایع خون در مدفوع آلرژی نوزاد به شیر گاو است. آلرژی به شیرگاو به شکلهای مختلف خودش را نشان میدهد که یکی از اشکال آن به خصوص در دوره نوزادی وجود رگههای خون در مدفوع است که شبیه نخ قرمز رنگی در مدفوع نوزاد دیده میشود. در چنین مواردی به جز حذف لبنیات در رژیم غذایی مادر، در نوزادی که شیر مادر میخورد، نیاز به اقدام دیگری نیست. اما اگر نوزاد شیرخشک میخورد و نسبت به آن آلرژی دارد باید از شیرخشکهای رژیمی خاصی استفاده کرد. علت دیگر وجود خون در مدفوع، بیماریهای خونریزیدهنده در نوزادان است.
مدفوع نشانه کالری کم
وقتی شما از هر سینه برای مدت زمان کوتاهی به کودک شیر دهید او آغوز بیشتری دریافت میکند که شیرینتر و رقیقتر است. در این حالت در پوشک نوزاد مدفوع سبز و کفمانندی مثل جلبک دیده میشود. کودک شما باید مدت طولانیتری با هر سینه شیر بخورد تا اطمینان حاصل شود که مواد غذایی کافی را دریافت میکند. گاهی اوقات ویروس هم میتواند این رنگ مدفوع را ایجاد کند. اگر فرزندتان ناراحت و بیقرار است بهتر است با پزشک مشورت کنید.
مدفوع سرشار از آهن
اگر شما به فرزندتان مکمل آهن بدهید مدفوع سبز تیره یا تقریبا سیاه خواهد شد. مصرف اسفناج هم میتواند رنگ مدفوع را تیره کند. والدین باید در صورت مشاهده مدفوع تیره علائم دیگر کودک را نیز بررسی کنند. اگر مدفوع کودک بدون استفاده از مکمل آهن سیاه باشد یا همراه با تب، استفراغ، بیاشتهایی و کمتحرکی باشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید که به علت وجود خون در مدفوع نباشد.
مدفوع سفید رنگ
مدفوع سفید نشانه مشکل کبد یا کیسه صفراست. صفرا مادهای گوارشی است که در کبد ساخته و در کیسه صفرا ذخیره میشود. رنگ طبیعی مدفوع را همین صفرا تعیین میکند. اگر کبد صفرا تولید نکند یا صفرا مسدود شده باشد، مدفوع میتواند سفید باشد. اگر متوجه مدفوع سفید در کودک خود شدید در صورتی که همراه با تب، استفراغ، کجخلقی، بیاشتهایی و کاهش فعالیت باشد، باید هرچه سریعتر با پزشک مشورت کنید.
وجود موکوس در مدفوع
وجود موکوس یا همان مخاط در مدفوع میتواند برای پدر و مادر نگرانکننده باشد زیرا میتواند نشانه بیماریهایی مانند روده تحریکپذیر، کولیت یا موارد دیگر باشد. این بیماری میتواند ناشی از تغییر در باکتریهای طبیعی در دستگاه گوارش نیز باشد. مدفوع آبکی مایل به سبز کمرنگ با رشتههای براق نشانه وجود موکوس است. در صورت وجود موکوس میتوانید به وجود حساسیت یا عفونت نیز مشکوک باشید و با پزشک مشورت کنید.
در هر سنی چه مدفوعی طبیعی است؟
دوران جنینی: در این دوران هم مدفوع وجود دارد. حتما نمیدانستید که مدفوع در روده کودک شما قبل از تولد شکل میگیرد. بچهها با رودههایی پر از مکونیوم به دنیا میآیند؛ مادهای استریل، چسبناک، قهوهای- سبز که از مایع آمنیوتیک، صفرا و سلولهای بدن ساخته میشود. در بیشتر بچهها مکونیوم وجود دارد تا اینکه بعد از تولد دفع میشود.
یک تا 4 ماه: وقتی نوزاد 3 یا 4 روزه است مدفوع او از حالت مکونیومی به غلظتی آبکی میرسد و از قهوهای مایل به سبز به رنگ معمول خود تبدیل میشود. بچهها معمولا روزانه 10 پوشک را در ماه اول و دوم کثیف میکنند و بعد از آن تا 4 ماهگی روزانه 2 تا 4 پوشک. بچههایی که با شیر خشک تغذیه میکنند به طور کلی کمتر از بچههایی که با شیر مادر تغذیه میکنند، مدفوع میکنند زیرا مدفوع آنها به کندی به سمت روده حرکت میکند. آنها یک یا دوبار، هر یک یا 2 روز بعد از ماه اول و دوم اجابت مزاج دارند اما برخی 3 تا 4 بار در روز مدفوع میکنند. علاوه بر این، بچهها در هر دو نوع شیرخوار بین چند بار در روز تا یک بار در 3 تا 5 بار در روز مدفوع میکنند.
5 تا 12 ماه: وقتی نوزاد در 4 تا 6 ماهگی شروع به خوردن غذاهای پورهمانند و غلات میکند، مدفوعش تغییر میکند. مدفوع نوزادان شیر مادرخوار با اضافه شدن جامدات ضخیمتر میشود در حالی که نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میکنند مدفوع نرمتری دارند. اگر نوزاد شیر مادرخوار هر 5 روز مدفوع میکرد، حالا تغییرات روزانهای را در او شاهد خواهید بود.
یک تا 3 سال: وقتی شما از شیر مادر به غذاهای تکمیلی روی میآورید، مدفوع همچنان تغییر میکند و برای برخی بچهها سختتر و ضخیمتر میشود. بین 12 تا 18 ماهگی شما ممکن است متوجه آنچه «سالاد پوشک» نامیده میشود شده باشید؛ تکههایی از سبزیها که هضم آنها سخت است. این موضوع ممکن است شما را از دادن این قبیل خوراکیهای سخت هضم باز دارد اما نباید این کار را بکنید زیرا روده کودک شما در حال ایجاد آمادگی برای هضم و پردازش آنهاست. بعد از مدت زمانی خواهید دید که او این قبیل غذاها را بهتر هضم میکند.
منبع : parsnaz و tabassomclinic