صنعت هواپیمایی هم مثل خودرو سازی قدمت زیادی دارد، به همین خاطر هواپیما را به وسیله ای روزمره برای جابجایی مسافر و کالا تبدیل کرده است و با تنوع خدمات و تربیت افراد در این صنعت، رشد و توسعه آن هر روز بیشتر می شود و یکی از این رشته ها کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما است. کاردان الکترونیک هواپیمایی از مجموعه های آموزش عالی در دانشکده هواپیمایی کشور هستند که هدفشان تربیت افراد کاردان در زمینه های الکترونیک، مخابرات، کمک ناوبری و … است و در تدوین برنامه درسی باید موارد زیر رعایت شود:
1- رعایت دستورالعمل ها و مقررات سازمان های بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) در امور هوانوردی.
2- برنامه های آموزشی گروه فنی مهندسی (کمیته تخصصی برق) شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری.
3- تجربیات کشورهای پیشرفته در صنعت هواپیمایی.
4- نیاز سازمان هواپیمایی کشوری
قسمت اعظمی از سیستمهای زمینی که سلامت و ایمنی پرواز را تضمین میکنند، تجهیزات الکترونیکی اند. افرادی که با این تجهیزات کار کنند و آنها را تعمیر کنند باید در کنار آشنایی با الکترونیک عمومی، با الکترونیک تخصصی هواپیما هم آشنا باشند و در سازمان هواپیمایی کشوری نیاز به ترکیبی از یک دوره الکترونیک عمومی با الکترونیک تخصصی است.
این دوره آنقدر کوتاه نیست که بشود به عنوان یک دوره کوتاه مدت، به فارغالتحصیلان کاردانی یا کارشناسی برق آموزش داد پس دوره تخصصی الکترونیک هواپیمایی در مقطع کاردانی و کارشناسی در وزارت علوم ارائه شده و فارغالتحصیلان این رشته، بخاطر توان و تخصصشان در سازمان هواپیمایی کشوری به کار گرفته میشوند. دروس رشته الکترونیک هواپیمایی شباهت زیادی به دروس رشته مهندسی برق گرایش مخابرات دارد و 10 – 15 درصد از این دروس هم دروس تخصصی الکترونیک هواپیما مثل دورههای تخصصی ILS، VOR یا دورههای مقررات ناوبری است. پس فارغالتحصیل این رشته به غیر از صنعت هواپیمایی میتواند در صنعت مخابرات نیز مشغول به فعالیت شود.
تواناییهای لازم
تواناییهای لازم برای این رشته مانند رشته اویونیک هواپیما است، یعنی داشتن پایه قوی در درس های ریاضی و فیزیک خیلی مهم است و دانشجویان باید با علاقه خیلی زیاد در این صنعت فعالیت کنند و نباید واحدهای آزمایشگاهی و کلاسهای درس را نادیده بگیرند و هدفشان صرفا گرفتن مدرک کاردانی یا کارشناسی باشد و لازم است با انگیزه و هدف، سرکلاس درس حضور داشته باشند تا بتوانند در آینده از تحصیل خود، در سازمان هواپیمایی کشور کمک بگیرند.
صنعت و بازار کار مهندسی الکترونیک هواپیمایی
کاردان الکترونیک هواپیما اطلاعات و مهارت های زیادی برای کار در صنعت هوانوردی بدست آورده است و با استفاده از تکنیک هایی که کارشناسان این رشته ارائه میدهند میتوانند مسئولیت های زیر را انجام دهند:
1- نصب و راه اندازی (در محدوده ای معین) سیستم های الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری
2- تشخیص عیوب و تعمیر سیستم های الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری و ناوبری
3- سرویس و نگهداری سیستم های الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری
بازار کار مهندسی الکترونیک هواپیمایی در ایران
سازمان هواپیمایی کشوری به تخصص فارغالتحصیلان این رشته، نیاز دارد. مثلاً برای سیستمهای زمینی که در فرودگاهها نصب میشود یا نقاط کور داخل کشور مثل کویر که هواپیما از آنجا عبور میکند و باید بتواند موقعیت خود را در این مناطق هم به فرودگاه گزارش کند، نیاز به متخصصان الکترونیک هواپیما است؛ افرادی که به تعمیر، نگهداری و سرویس سیستمهای الکترونیکی بپردازند. طول دوره مجموعه کاردانی الکترونیک هواپیمایی 2 سال و نیم است و برنامه درسی آن 5 ترمه ارائه می شود و طول هر ترم برابر 17 هفته معادل یک و نیم سال تحصیلی است. ساعت تدریس هر واحد نظری 17 ساعت و هر واحد عملی 34 ساعت و هر واحد کارگاهی 51 ساعت است.
درسهای مهندسی الکترونیک هواپیمایی در طول تحصیل
دروس پایه
ریاضی عمومی
ریاضی کاربردی
فیزیک
دروس اصلی و تخصصی
مدار الکتریکی، الکترونیک
مدارهای منطقی
اندازهگیری الکتریکی
ماشینهای الکتریکی
نقشهکشی صنعتی
برنامهنویسی کامپیوتر
اصول فرستنده و گیرنده
سیستمهای کمکناوبری
سیستمهای مخابرات هواپیمایی
قوانین رادیویی
زبان تخصصی هواپیمایی
کارآموزی CNS/ATM
درآمد و حقوق مهندسی الکترونیک هواپیمایی
اگر میخواهید بعد از فراغت از این رشته، جذب بازار کار شوید در یکی از دوره های بین المللی مثل A&P و … شرکت کنید. این کلاس ها بیشتر در دبی برگزار می شوند. بعد از گرفتن مدرک این دوره ها اگر زبانتان هم خوب باشد، می توانید در ایرلاین ها و در آشیانه تعمیر و نگهداری کشورهای همسایه (مخصوصا این کشورهای عربی) مشغول به کار شوید. حقوق ماهیانه بسیار خوبی تا 6-7 ملیون هم می توانید داشته باشید.
بخش عمدهای از سیستمهای زمینی که سلامت و ایمنی یک پرواز را تضمین میکنند، تجهیزات الکترونیکی هستند. افرادی که با این تجهیزات کار کرده و آنها را تعمیر میکنند باید علاوه بر آشنایی با الکترونیک عمومی، با الکترونیک تخصصی هواپیما نیز آشنا باشند؛
یعنی در سازمان هواپیمایی کشوری نیاز به تلفیقی از یک دوره الکترونیک عمومی با الکترونیک تخصصی است. در ضمن، این دوره آنقدر کوتاه نیست که بتوان به عنوان یک دوره کوتاه مدت، به فارغالتحصیلان کاردانی یا کارشناسی برق آموزش داد. از این رو، دوره تخصصی الکترونیک هواپیمایی در مقطع کاردانی و کارشناسی در وزارت علوم ارائه شده است و فارغالتحصیلان این رشته، با توجه به توان و تخصص خود، در سازمان هواپیمایی کشوری به کار گمارده میشوند.
دروس رشته الکترونیک هواپیمایی، به ویژه در مقطع کارشناسی، شباهت بسیاری به دروس رشته مهندسی برق گرایش مخابرات دارد؛ یعنی حدود 90% دروس این دو رشته مشابه است و 10 یا حداکثر 15 درصد از دروس نیز دروس تخصصی الکترونیک هواپیما مثل دورههای تخصصی ILS، VOR یا دورههای مقررات ناوبری است. به همین دلیل، فارغالتحصیل این رشته به غیر از صنعت هواپیمایی میتواند در صنعت مخابرات نیز مشغول به فعالیت شود.
تواناییهای لازم :
تواناییهای لازم برای این رشته مانند رشته اویونیک هواپیما است.
موقعیت شغلی در ایران :
سازمان هواپیمایی کشوری به تخصص فارغالتحصیلان این رشته، نیاز بسیاری دارد.مثلاً برای سیستمهای زمینی که در فرودگاهها نصب میشود یا نقاط کور داخل کشور مثل کویر که هواپیما از آنجا عبور میکند و باید بتواند موقعیت خود را در این مناطق نیز به فرودگاه گزارش کند، نیاز به متخصصان الکترونیک هواپیما است؛ افرادی که به تعمیر، نگهداری و سرویس سیستمهای الکترونیکی موجود میپردازند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
ریاضی عمومی، ریاضی کاربردی، فیزیک.
دروس اصلی و تخصصی:
مدار الکتریکی، الکترونیک، مدارهای منطقی، اندازهگیری الکتریکی، ماشینهای الکتریکی، نقشهکشی صنعتی، برنامهنویسی کامپیوتر، اصول فرستنده و گیرنده، سیستمهای کمکناوبری، سیستمهای مخابرات هواپیمایی، قوانین رادیویی، زبان تخصصی هواپیمایی، کارآموزی CNS/ATM (بسیاری از درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه است)