نقشه رود های خوزستان در انتهای مطلب جهت دانلود قرار داده شده است.بی شک نظرات شما می تواند خوزستان خبر را جهت بهبود مطلب یاری کند.
رودهای خوزستان
منطقه خوزستان کلیه هستی و عظمت خود را به رودهای متعدد که در این سرزمین جاری است مدیون میباشد. سرزمین خوزستان نه فقط دارای اراضی حاصلخیز و زرخیز رسوبی است، بلکه آبیاری این منطقه به بهترین طرق، فراهم گردیده است، به طوری که این منطقه از ادوار خیلی کهن به مناسبت وضعیت این رودها و مجاری متعدد مقام مهم و بزرگی را در تاریخ دارا بوده است. رودهایی که در جلگه خوزستان جریان دارد، از آبهای کوهستانهای بختیاری و لرستان و اصفهان سرچشمه گرفته و از شمال و شرق به طرف جنوب غربی سرازیر شده و جلگه خوزستان را از آبرفتهای خود، ساخته و پرداخته کردهاند. رودهای مهمی که در این استان جریان دارند، عبارتند از :
الف) رود کارون
کارون بطول ۸۵۰ کیلومتر و عرض متفاوت، از دره های تنگ عمیق، از سرچشمه تا بستر، پهن و گسترده خود؛ از بزرگترین و طویلترین رودهای ایران است. سرچشمه آن از ارتفاعات زردکوه بختیاری در جبال زاگرس (مغرب اصفهان) می باشد. کارون در طول مسیر خود بسوی غرب از تنگه ها و دره های عمیق و بستر پر پیچ و خم کوهستانی می گذرد و در راه، شعبات چندی منجمله «رود خرسان» به آن وارد می شود و در ۳۰ کیلومتری شمال شوشتر این رود قوسی زده بسوی جنوب تغییر جهت می دهد، در شمال شوشتر دو شعبه شده یکی بنام «گرگره دیگری بنام شطيط»، اولی در شرق و دومی در غرب شوشتر بسوی جنوب جریان می یابد، ولی این دو شعبه در جنوب شوشتر در محلی بنام «بندقير» مجددا به هم ملحق می شوند. رودخانه کارون از بندقير جریان خود را بسوی جنوب ادامه داده به جلگه خوزستان می رسد، بعد از آن از وسط جلگه و از نقاط پرجمعیت چون اهواز گذشته، در حوالی خرمشهر به دو شاخه تقسیم می شود، یک شاخه بنام «بهمنشیر»، مستقیما به خلیج فارس وارد می شود، دیگری به همان نام کارون به اروندرود می ریزد و از طریق اروندرود به خلیج فارس ملحق میگردد.
ب) رود گاماساب (سیمره، کرخه)
رود گاماساب از حوالی کوه الوند در همدان سرچشمه می گیرد، پس از دریافت شعبانی از ملایر، تویسرکان و نهاوند از یک بستر باریک کوهستانی میگذرد و در قریه بیستون از پای بیستون عبور کرده به باختران کرمانشاه می رسد. در باختران، رود قره سو به آن ملحق می شود، پس از مشروب ساختن باختران و دریافت شعباتی چند مانند: رود «ماهیدشت» و هلیلان و کرند، وارد لرستان می شود، در لرستان در یک بستر سنگی و عمیق در پای «کبیرکوه» به جریان خود ادامه می دهد، پس از دریافت شعباتی چون، کشکان، زال، غزال رود، از بخش های چغلوندی، هرو، خرم آباد و غیره از نواحی گرمسیری لرستان، در مسیر خود به دره عمیق و بستر تنگ وارد می شود، در پل تنگ، آبشاری به ارتفاع ۴۳ متر و عرض ۳ متر تشکیل می دهد. این رود در ادامه جریان خود و عبور از ایلام، ضمن دریافت شعبات چندی بسوی جلگه خوزستان پیش می رود، در قمست غربی خوزستان، قسمتی از آب آن به مصرف آبیاری میرسد و قسمتی دیگر به طرف دجله جریان مییابد، ولی قبل از آنکه به دجله برسد در باتلاقهای شرقی دجله محو میصود. گاما ساب در داخل خاک از سرچشمه تا لرستان بنام «سیمره» و از لرستان تا خوزستان به «کرخه» مشهور است. این رودخانه پس از عبور از پای پل کرخه و شوش، پیچ و خم های زیادی را طی کرده به جلگههای میان آب حمیدیه، و دشت آزادگان سرازیر میشود.
ج) رود جراحی
رود جراحی که خود از الحاق دو رود زال و مارون در کلات شیخ تشکیل می شود، از کوه های شرقی خوزستان سرچشمه می گیرد. این رود خود به دو شاخه تقسیم می شود، یک شاخه آن بنام رود شادگان، به کارون ملحق می گردد و شاخه دیگر که همان جراحی است در خلیج خور موسی به خلیج فارس می ریزد.
د) رود دز
سرچشمه رود دز از کوههای لرستان و استان مرکزی است و شامل آبهای معدنی بسیار و از کنار شهرستان دزفول عبور نموده و در نزدیکیهای شوشتر به شاخه شطیط وارد شده و از طریق شاخه شطیط در حوالی بندقیر به کارون ملحق می گردد. سد دز بر روی این رود قرار دارد.
از دیگر رودهایی که در جلگه خوزستان جریان دارند، میتوان: رود هندیجان، رودخانه دورچ، رودخانه شاهپور، بالا رود، رود بهمنشیر، و اروندرود را نام برد.