با نگاهی به تاریخ گردشگری مذهبی گذشته میتوان مشاهده کرد که از زمانهای دور سفرهایی از قبیل فریضه حج، زیارت بارگاه ملکوتی امامان شیعه (ع) در عربستان و عراق و مراسم مقدس یونانیان در معابد صورت میگرفت.
گردشگری مذهبی را میتوان یکی از قدیمیترین گردشگریهایی دانست که با گذشت زمان نه تنها کهنه و قدیمی نمیشود بلکه با پیشرفت اسباب مسافرت نسبت به گذشته با استقبال بیشتری مواجه است به طوری که امروزه گردشگری مذهبی به سبب ویژگیهای ساختاری و کارکردی خاص توانسته خود را میان گردشگری جهانی جای دهد.
وجود اماکن مذهبی در کشور ایران
با توجه به اعتقادات ریشهدار مذهبی در میان ایرانیان، زیارتگاههای زیادی از جمله بارگاه مطهر امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) در کشور وجود دارد که در طول سال مشتاقان زیادی از نقاط مختلف کشور برای زیارت به اماکن زیارتی روانه میشوند.
زیارتگاههای دیگر کشور از نظر منطقهای مورد توجه هستند که افراد محلی زائران این اماکن را تشکیل میدهند. در حقیقت زیارت از جمله کارهایی است که میتوان به عنوان نیازی ضروری در زندگی مردم تلقی میشود به طوری که مردم در مناسبتهای مختلف به منظور زیارت به اماکن مذهبی میروند.
خوزستان نیز با وجود اماکن متبرکه در نقاط مختلف استان توانسته هر سال گردشگران و مسافران زیادی را در زمینه گردشگری مذهبی جذب کند. مرقد علیابن مهزیار اهوازی در اهواز، بقعه شاهرکن الدین در دزفول، بقعه علی مالک در دزفول، آستان متبرکه سبز قبا در دزفول، خضر نبی (ع) در جاده شوشتر، دانیال نبی (ع) در شوش، بقعه شاه ابوالقاسم در مسجدسلیمان، بقعه سید محمد گیاهخوار در شوشتر، بقعه محمد بن زید در گتوند از جمله اماکن مذهبی خوزستان هستند. یکی از جاذبههای گردشگری مذهبی شناخته شده در خوزستان مرقد علی بن مهزیار اهوازی است که در ذیل این مکان مذهبی را شرح میدهیم.
مقبره علی بن مهزیار قدیمیترین بنای تاریخی اهواز
مقبره علی بن مهزیار اهوازی مهمترین و قدیمیترین بنای مذهبی موجود در شهر اهواز است که در ناحیه قدیمی شهر واقع شده است. علی بن مهزیار اهوازی از مردم دورق، شادگان امروزی، بود که بعدها در اهواز ساکن شد. وی از فقها، محدثان و دانشمندان معروف شیعی و از اصحاب امام رضا (ع)، امام محمد تقی (ع)، امام محمد نقی (ع) و امام حسن عسکری (ع) بوده که در قرن سوم میزیست. وی همچنین احکام دینی را نزد آنها فراگرفت و در برخی مناطق به ویژه اهواز نماینده امامان بزرگوار بود.
بنا بر روایات تاریخی هنگامی که مأمون خلیفه عباسی دستور داد تا امام رضا (ع) به عنوان ولیعهد او از مدینه عازم خراسان شود امام (ع) در مسیر حرکت خود در روز شانزدهم صفر سال ۲۰۱ هجری قمری وارد اهواز شد و چند روزی در این شهر توقف کرد. بعدها در محل اقامت امام رضا (ع) مسجدی به نام مسجد الرضا (ع) بنا شد که علیبن مهزیار وصیت کرد پس از مرگ، وی را در این مسجد دفن کنند. قسمت غربی بقعه وی به مقبره سالنی وجود دارد که احتمالاً همان مسجدی است که به آن اشاره شد.
شهرت علی بن مهزیار اهوازی در کشورهای عربی و اسلامی
با توجه به این که علی بن مهزیار اهوازی نزد علما و دانشمندان کشورهای عربی از شهرت فروانی برخوردار است علمای اسلام از کشورهای عربی و اسلامی به ویژه از عراق، بحرین، عربستان، یمن، هندوستان و پاکستان نیز برای زیارت بارگاه علی ابن مهزیار به اهواز سفر می کنند. در سالهای اخیر این بارگاه یکی از “زیارتگاههای دوره” زائران در مسیر عتبات عالیات نجف و کربلا تا مشهد الرضا (ع) شده است و زائران خارجی پس از ورود به خاک ایران به زیارت علی بن مهزیار مشرف میشوند.
بقعه علی بن مهزیار اهوازی همچنین مزار تعدادی از شهدای جنگ تحمیلی شده به طوری که در جوار این حرم مطهر شماری چند از شهدای دفاع مقدس از تهران، مشهد، کرمان و شهرهای خوزستان به خاک سپرده شدند. شبهای جمعه و در موسم عزاداری بقعه علی بن مهزیار اهوازی شاهد حضور هزاران نفر از اهالی اهواز و دیگر شهرها است.
