در زمان بسته بودن دانشگاهها یکی از بحثهای عمده ستاد انقلاب فرهنگی آن روز، این بود که دانشگاه بر چهار رکن عمده استوار است: ۱) برنامه،‌ ۲) استاد، ۳) دانشجو، ۴) کتاب، و برای هر کدام از این چهار رکن چاره‌اندیشی شد.

در باب تهیه و تدوین و نشر کتب دانشگاهی مرکز نشر دانشگاهی تأسیس شد و چنان‌که می‌دانیم تاکنون فعالیتی چشمگیر داشته و خلأهای فراوانی را پر کرده است. اما از آنجا که انقلاب اسلامی ما، در بن و بنیاد انقلابی فرهنگی است و در انقلاب فرهنگی، سهم عمده بر عهده علوم انسانی است، در تاریخ ۱۳۶۳/۱۲/۷ در سیزدهمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ که جایگزین ستاد انقلاب فرهنگی بود ـ موضوع تأسیس سازمانی مستقل به نام سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) به لحاظ اهمیت به تصویب رسید، با این هدف که در زمینه علوم انسانی ـ به‌ویژه از نظر پیوند آنها با مسائل اسلامی ـ به تدوین کتب مبنایی ـ از قبیل مبانی اقتصاد اسلامی، مبانی حقوق اسلامی، سیاست اسلامی، فلسفه سیاست و … ـ و نیز کتب درسی برای دانشگاهها بپردازد.

این سازمان با نام «سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها» که اختصاراً «سمت» نامیده می‌شود، پس از کسب مجوزهای قانونی، از اواسط سال ۱۳۶۴ به عنوان یکی از سازمانهای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری تنها با دریافت یک میلیون تومان اهدائی سراسر برکت حضرت امام (ره) فعالیت خود را آغاز کرد. در زمان جنگ تحمیلی و بعد از آن، در بحران فراز و نشیبها با عنایت خداوند و با پشتیبانی معنوی و تدریجاً مادّی مسئولان گرانقدر نظام و نیز با همکاری خالصانه و ایثارگرانه گروهی از استادان، مسئولان پژوهشی و اجرایی، توانست در حدّ مقدور خدمتی بزرگ ـ امّا نه در خور ملّت بزرگ و سرافراز ایران ـ به دانشجویان بزرگوار و به فرهنگ کشور عرضه کند. امید است در آینده نزدیک هم به لحاظ کیفی و پرداختن به کارهای مبنایی و هم از نظر کمّی و رفع بیشتر نیاز دانشجویان و سایر خوانندگان گامهای بلندتری بردارد.

ریاست سازمان از ابتدا تا سال 1397 دکتر احمد احمدی بر عهده بود و اکنون دکتر محمد ذبیحی رییس سازمان است.

نگاهی به عمده‌ترین فعالیتهای «سمت»

• تشکیل 35 گروه تخصصی از آغاز تأسیس تاکنون به منظور مدیریت تولید محتوای علمی دانشگاهی در حوزه‌های مختلف علوم انسانی و اسلامی ؛

• تولید محتوای علمی بیش از 2060 عنوان کتاب مبنایی ، درسی و کمک‌درسی دانشگاهی بر اساس فرآیند خاص تولید محتوای علمی ؛

• ویرایش و آماده سازی 2080 عنوان کتاب با عنایت ویژه به امر ویرایش محتوای ، ادبی و فنی ؛

• تدوین 178 عنوان کتاب آموزش زبان انگلیسی تخصصی (ESP) در همه رشته های دانشگاهی ( اعم از علوم انسانی و غیر آن ) متناسب با ارزشهای اسلامی و بومی ؛

• بررسی و ارزیابی بیش از 4400 طرح اولیه اثر اعم از تصنیف ، تألیف و ترجمه در حوزه علوم انسانی و اسلامی ؛

• انعقاد بیش از 2310 قرارداد کتاب صنیفی ، تألیفی و ترجمه‌ در حوزه علوم انسانی و اسلامی ؛

• تجدید چاپ بیش از 500 عنوان کتاب در هر سال به همراه بازنگری حداقل 15 درصد آن ؛

• عرضه بیش از 38 میلیون نسخه کتاب به جامعه دانشگاهی با قیمتی از یک دوم تا حدود دو سوم و سه پنجم بهای بازار به جامعه دانشگاهی ؛

• ارتباط علمی با بیش از 2500 فرهیخته ، صاحب‌نظر و استاد دانشگاه و حوزه در عرصه‌های مختلف علوم اسلامی و انسانی ؛

• تشکیل و راه‌اندازی مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت» به منظور تحقیق و پژوهش در زمینه تولید و استانداردسازی منابع دانشگاهی علوم انسانی در سه گروه پژوهشی که در 8 آبان 95 به پژوهشکده ارتقا یافته است ؛

• انعقاد قرارداد 137 طرح پژوهشی ( 100 مورد پایان یافنه و 37 مورد در حال اجرا ) ؛

• انتشار 39 شماره نشریه ، ابتدا با نام سخن سمت و از 1388 با نام عیار ، و از دیماه 1391 با هدف تغییر وضعیت و تبدیل به فصلنامه علمی ـ پژوهشی با نام پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی ؛

• ارائه و اجرای طرح مشارکت با دانشگاهها و مراکز پژوهشی و حوزه‌های علمیه در سال 1376 به منظور تشریک مساعی با این مراکز و به کارگیری امکانات موجود در مسیر اهداف مشترک برای تولید منابع مبنایی ، درسی و کمک‌درسی مورد نیاز ؛

• انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با 142 مرکز و چاپ و عرضه حدود 310 عنوان کتاب با شمارگانی بیش از 2/5 میلیون نسخه به جامعه علمی کشور ؛

• در راستای مأموریتهای محوله به «سمت» در امور بین‌الملل انعقاد 28 موافقت‌نامه همکاری دو جانیه با دانشگاهها و مراکز علمی افغانستان ، تاجیکستان ، آذربایجان ، آلمان ، روسیه ، عراق ، لبنان ، سوریه ، ترکیه و چین ؛

• تألیف و ترجمه 36 عنوان کتاب درسی دانشگاهی و مبنایی علوم انسانی در چهارچوب همکاری با مراکز دانشگاهی و پژوهشی سایر کشورها ( 17 عنوان به زبان روسی ، 8 عنوان به انگلیسی ، 16 عنوان به عربی ، 3 عنوان به آذری ، 3 عنوان به چینی و 1 عنوان به اردو ) ؛

• تهیه، تدوین و چاپ 18 عنوان کتاب آموزشی و کمک‌آموزشی برای کرسیهای زبان فارسی ، ایران‌شناسی ، اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی در سایر کشورها ؛

• چاپ 59 عنوان کتاب و اهدای دهها هزار نسخه از کتابهای این سازمان به کتابخانه‌ها و دانشگاههای افغانستان تاکنون در راستای همکاریهای علمی و فرهنگی با کشور افغانستان از طریق تأمین منابع درسی دانشگاهی و حمایت از آثار اساتید افغانستانی، با توجه به خط و زبان مشترک با کشور افغانستان؛

• حضور فعال سازمان «سمت» با هدف تحقق وظیفه اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و بازاریابی آثار و تولیدات خود، سالانه به طور متوسط در دو نمایشگاه بین‌المللی کتاب از آن جمله شرکت در نمایشگاههای بین‌المللی کتاب افغانستان ، ترکمنستان ، روسیه ، لبنان ، انگلستان ، ترکیه ، آلمان ، مصر («سمت» در برنامه بلندمدت خود مصمم است حضورش را در نمایشگاههای مهم بین‌المللی پررنگ‌تر و تأثیرگذارتر نماید . ) ؛

• سرمایه‌گذاری و فراهم کردن امکانات فیزیکی ، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و تجهیزات لازم برای توسعه کار که هزینه‌های آن از محل درآمد اختصاصی سازمان تأمین شده و کمترین اتکا را به بودجه دولتی داشته است ؛

• تربیت دهها نیروی متخصص و کارشناس در امر ویرایش ، آماده‌سازی و تولید کتاب دانشگاهی ؛

• راه‌اندازی وب‌سایت به نشانی www.samt.ac.ir در سال 1381 با هدف ارائه خدمات و عرضه به روز اطلاعات کتابها و اخبار سازمان در آن و دریافت نظرات مخاطبان و ارائه آن به 4 زبان فارسی ، عربی ، انگلیسی و روسی (که دربین دانشگاهها و مراکز پژوهشی وب‌سایت 4 زبانه بسیار نادر است . ) ؛

• راه‌اندازی کانال کتابها و فعالیتهای «سمت» و صفحه این سازمان در اینستاگرام و آپارات ؛

• برگزاری 41 همایش ، نکوداشت و نشست علمی و کارگاه آموزشی مستقل و 24 همایش و نکوداشت مشترک ؛

• انتشار 75 شماره خبرنامه سمت .

برخی افتخارات «سمت»

• ناشر برگزیده سالهای ۱۳۷۶ ، ۱۳۷۹ ، ۱۳۸۱ ، ۱۳۸۳ ، ۱۳۸۹ ، ۱۳۹۱ و شایسته تقدیر 1396 .

• برگزیده شدن دو طرح پژوهشی «سمت» با عنوان گزارش و ویرایش شاهنامه : نامه باستان در 9 جلد و تاریخ هنر اسلامی در 5 جلد در جشنواره خوارزمی ، سال 1386 .

• برگزیده شدن 171 عنوان از کتابهای «سمت» و دریافت جوایز کتاب سال ، کتاب فصل و دیگر جوایز معتبر ملی .

• تجلیل از مقام علمی حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدی : 1. در سومین جشنواره بین المللی فارابی از نظر مجموعه آثار و خدمات علمی ،  1388،   2. در همایش ملی «کرسیهای نظریه پردازی ، نقد و مناظره» به عنوان یکی از 20 نظریه پرداز برتر کشور ،  1393،   3. در ششمین مراسم جایزه علمی «استاد دکتر علی‌محمد کاردان» ، 1394،   4. در هفتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی در مجمع عالی حکمت اسلامی ، 1394، 5. در نکوداشت ایشان در دانشگاه تربیت مدرس.

• تقدیر از خدمات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ( سمت ) در تولید کتابهای درسی برای دانشگاههای منطقه اکو توسط مؤسسه فرهنگی اکو به عنوان تنها سازمان انتشارات دانشگاهی در سطح منطقه که به صورت اختصاصی به انتشار کتب درسی و دانشگاهی پرداخته و کتب مختلفی به زبانهای رایج منطقه اکو از جمله 59 عنوان کتاب دانشگاهی برای تدریس در دانشگاههای افغانستان، منتشر نموده است ؛

• معرفی شده به عنوان  سازمان برتر در نمایشگاه جامع دستاوردهای سی ساله وزارت علوم ، ‌تحقیقات و فناوری ، سال 1387.

• رتبه اول در حوزه سازمانهای وابسته به وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری و رتبه دوم در زمینه توانمندسازی در اولین جشنواره تجلیل از روابط‌ عمومیهای برتر دانشگاهها ، مراکز پژوهشی و فناوری و سازمانهای مرتبط ، سال 1388.

• برگزیده در زمینه توانمندسازی و ارتقای روابط عمومیها در سومین و چهارمین جشنواره روابط عمومیهای برتر دانشگاهها ، مراکز پژوهشی و فناوری و سازمانهای مرتبط ، سالهای 1389 و  1390.

• موفق شدن نشریه « پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی » وابسته به مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان به کسب اعتبار علمی ـ پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری ؛

• ناشر برگزیده در نهمین نمایشگاه کتاب استانی ایلام ، 1394 ؛

• غرفه برگزیده در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ، 1388 .